سرمحقق محمد آصف گلزاد

 برهان قاطع

 برهان قاطع، فرهنگ لغات دری به دری میباشد كه توسط حسین بن خلف تبریزی، متخلص به برهان تالیف گردیده است. در مورد مؤلف اثر مذكور ، معلومات در اختیار نیست، زیرا او خود و همچنان دیگران به نوشتن زنده گینامه اش اقدامی نكرده اند . اما اینقدر میدانیم كه موصوف ، این لغتنامه خود را به سال 1062ه‍.ق. در حیدر آباد دكن تألیف نموده و آنرا به نام سلطان عبدالله قطب شاه كرد.

فرهنگ برهان قاطع دارای 20211 واژه و اصطلاح بوده ، اهتمام آن توسط داكتر محمد معین صورت گرفت و مقدمهء مسبوط ومشرحی توسط عده یی از دانشمندان چون: علی اكبر دهخدا، ابراهیم پور داود ف علی اصغر حكمت و سعید نفیسی بدان نگاشته شد. فرهنگ مذكور بار نخست از سال 1330- 1335 ه‍ . چاپ و منتشر گردید. اما بعداً یك سلسله اصطلاحات و لغات جدید دستیاب شده نیز توسط مصحح كتاب( دكتر معین ) بدان افزون گردید. این اضافات به صورت یك مجله علیحده تألیف و چاپ شد ، نویسنده علت و مبرمیت آنرا چنین توضیح نمود؛ « برخی از لغات كه در متن برهان نیامده و توضیح آنها در حواشی لازم مینماید، در طی كتاب حاضر درج شده، یعنی اغلاط چاپی كه در متن و حواشی چهار مجلد اول روی داده و تصحیح نگردیده، در مجله حاضر تصحیح شده.» بدینترتیب فرهنگنامهء برهان قاطع در پنج جلد همراه با حواشی وتجدید نظر به سال 1342 خورشیدی چاپ دوم گردید.