یاد جاوید
ياد جاويد
عبدالاحمد، فرزندميرزا عبدالصمدخان به سال (1304 ) خورشيده ( 1927 م) درمنطقه پايان چوک کابل دگذرحاجی غرت الله خان طبيب معروف ديده به جهان گشودودوران صادت رابشيتر درمحل ريکاخاثه کابل سپری کرد . آموزش ابتدايی رادرمکتب نمبر2 متوسطو ليسه رادرمکتب حبيبه به پايان رسا نيد درسال 1324 ش واردپوهنتحی ادبيات پوهنتون کابل شد درفتم سال تحست تهيلی اولين دانشجوی افغانی بود که به دريافت بورسی از دانشگاه تهران نايل آمده وعازم آن کشور گرديد .
اين محلصل تيزهوش وبا استعداد کشورما از سال 1325 -1329 ش همزمان دردودانشکده ميعی حقوق وعلوم سياسی وادبيات مشغول تهيل شد اواستشاداشجوبی بود که دريک زمان دورشتددانشس راچی گرفت وبدينشرتيب دوسند ليسانس از دانشگاهای تهران به دست آورد.
موصوع هنگام اقامت درآن سرزمين از مضردانشمندان بزرگ ادبيات فارسی چون فروزانفرداکترمعين ،داکتر حسين خطسی،داکتر ذبيح الله صفا ، جلال همايی،سعيد نقيسی ،عباس اقبال ،کاظم عصار،مهدوی واشال شان استفاده زيادبردند
جاويد درپايان تحيصلی به وطن مراجحت نموده مدت دوسال درپوهنحی های حقوق و ادبيات پوهنتون کابل به حيت استاد ايفای وظيفه کرد.
اما نسبت علافه واستعدادی که تسبت به ادبيات داشت، دوباره عازم تهران شد ودرسال 1335 خوزشيدی همراه با گواهی نامه دکتورای زنان وادبيات فارسی دری به وطن برگشت ودرپوهنحی ادبيات مصروف تدريس شد . ضمنا پله های نردبان رتب علمی رانيزيکی پی ديگر به سرعت درنورديد ودرسال 1340 ش بلادرنگ به رسه عملی پوها ندی نايل آمد.
پروفيسورجاويد بعداز يک دهه استادی درپوهنتون کابل حوالی سال 1345 ش به صفت استاد زبان وادبيات دری رهسيار تا شکند کرديد ومدت سه سال دردانشکده سرفشناسی آن کشورمشغول تدريس شد . در 1348 خوزشيدی واپس به وطن آمدو درپوهنحی ادبيات تفررحاصل کرد . وی درمقاطح کوتاهی از زمان ضمن استاد لی سمت امورنشرات راديوافغانستان وهمچنان تدرين ، تاليف وچاپ کتب درسی رادردارالتاليف وزارت معارف نيزبه عمده داشت .
پوهانددکتورعبد الاحمد جاويد درماه ثور1351 ش . به حيت اولين ريس اتخابی پوهنتون کابل برگزيده شد مگراين وظيفه ايشان زيادطول نکشيده ،به گونه اجبار مدت بنج سال از ساحه اموزش کنار زده شدند ودر اخيرسال 1357 خورشيدی مضويت عملی اکادمی علوم افغانستان راحاصل کردند . موصوف درسال 1365 ش به رتبدعلمی ( اکادميين)نايل آمده ودرسال 1366 خورشيدی از سوی انجمن نوسينده گان افغانستان افتخارلفب (کارمندشابسته فرحنگ )را نصيب گرديد .
اگادميسين جايدن حدودده سال پيهم دراکادی علوم افغانستان مصروف پژوهش ونگارش موضوعات فرهنگی – ادبی بوده تا آنکه راه مجرات درپيش گرفتند . ايشان مدتی رادرهند سپری نموده پس عازم لندن شدند . استاد کارهای علمی فرهنگی خويش رادرغرب نيزپبگيری ميخود ،چنانچه ايجاد اکادمی افغان درشيرلندن بريتاينايکی از تلاشهای موضوف دراين راستا ميباشد . دکتورعبد الاحمد جاويد علاوه بزربان مادری تحصيلی شان يعنی فارسی دری لسانهای پشتو،انگيسی ،فرانسوی ،عربی وتاحدوری روسی رانيزميد انست . ترجمه های ايشان دراين راستا شاهد کفته های ماست . اکادميسين پروفيسور جاويد درجنب تدريس تحقيق ونگارش ، عضوفعال سازما نهای احتماعی وفرهنگی ذيل نيزبودند.
ـ عضوا افتخاری انجمن نوسينده گان افغانستان
ـ عضوا شورای وزيران برای تهيلات عالی
ـ عضوانجمن دوستی افغانستان وسازمان ملل متحد
ـ عضوانجمن درستی افغانستان ـ فلسيطن
ـ عضولويه جرگه افغانستان ( سال 1986 م)
سرانجام استاد جاويد بروزنهم اسد سال 1381 ش . درشهرلندن ديده از جهان فيروبست جنازه ايشان روزيکشنبه 13 اسد به کابل انتقال ودردامنه شهدای صالحين به خاک سپرده شد بدنيزتب گويا طومارحيات يکنی از فرهيخته گان دانش ،فرهنگ وادبيات معاصرکشورمادرهم پيچيده شد. اما نامش برصحيفه تاريخ ادبيات جاويد اندميدرخشدزيرااوخودرفت وميرات های بزرگی ردرپی گذاشت که ميتوان آنهاراچنين خلاصه کرد .
ـ پرورش هزاران شاگرد دررشته زبان وادبيات دری
ـ به ميراث گذاشتن دهماعنوان کتاب وانبوهی از مقالات يژوهشی وتحليلی
ـ دستاوردوکسب افتخارات بزرگ برای مردم وميهنش ازطريق ضورفعال درکنفرانسهاوسمينارهای ملی وبين المللی
ـ برجاگذاشتن چهارفررند(دوپسرودودختر) به حيت خلف الصدق اينک مينگريم که استاد جاويد به سان اسلاف فرهنگی ادبی خويش پااز مرزهای اصلی خويش آنسوترنهاده وبه يک شخهيت فرامرزی مبدل گرديده است چنانچه حلقات فرهنگی گشورايران ،مرحوم کارميسين پروفسوردکتورعبد الاحمدجاويد را به عنوان دانشمند وپژوهشگربزرگ دهه اخيرمنطقه شناسايی نموده وبه همين اساسی آقای محمد خاتمی ريس جمهورپيشين ايران به پاسی ارجگزاری از خدمات فراوان وشا يسته شادروان جاويد درساحه زبان وفرهنگ پنج دهه اخيراين حوزه ، مدال افتخاری يی رابه نام آن مرحوم ، برای فرزند ايشان ( اخشيدجاويد )اهدانمودندپس بياييد بابک صدابگوييم وبيذيريم که :
مردنميرد به مرگ،مرگ از اونامحوست
نام چوجاويد شد مردنش آسان نجاست
ماخذ
1 اکادميين دکترعبدالاحمدجاويد نوروزخوش آبين . چاپ دوم به کوشش سرمحتق حسين فرمندوجاويد فرهادچاپخانه لغمانی 1384
2 دانشنامه ادب فارسی ،جلد سوم ،به سرپرستی حسنی انوشه
3 سايت انترنتی
